15 Maj, 1458: Një Natë e Gjallë në Krujë, dhe Shqetësimet e Paqes së Pandjeshme

Era e ftohtë e majit godet muret e Krujës, duke pëshpëritur histori të lashta ndërsa unë shkruaj këto fjalë në dritën e zbehtë të një kandilje. Një ditë e gjatë ka kaluar, e mbushur me takime të rëndësishme dhe biseda të heshtura, të cilat më kanë lënë me një ndjenjë të pakëndshme paqeje. Paqja, e cila, për mua, ka shijen e hijeve të gjata të një lufte të afërt.

Sot pashë një delegacion të dërguar nga Venecia. Ata erdhën me fjalë premtimi – ndihmë ushtarake, armatim, dhe mbështetje financiare, në këmbim të… besnikërisë sonë të pakushtëzuar. Besnikëri. Një fjalë e rëndë, e mbushur me peshën e detyrimeve. Unë u përgjigja me diplomati të matur, duke u premtuar atyre bashkëpunimin tonë për sa kohë që kjo bashkëpunim nuk cënon sovranitetin tonë, nuk i vendos kufizime së tepërmi përtej interesit të kombit tonë. Megjithatë, sytë e tyre, megjithëse të mbuluar nga buzëqeshjet diplomatike, zbulonin një dëshirë të fortë për të kontrolluar lëvizjet tona. Ata nuk e kuptojnë se Shqipëria nuk është thjesht një copë toke për të fituar apo humbur; është vendi ynë, shpirti ynë.

Më vonë, pas darkës, u takova me disa nga krerët e klaneve. Atmosfera ishte e tensionuar. Besnikëria, një fjalë që venecianët e përdorin lehtësisht, është një mall i çmuar, por i brishtë në këtë vend të ndarë. Dyshimet ngrihen si tym në një zjarr të fshehtë; secili klan kujdeset për veten e tij para se të kujdeset për të mirën e të gjithëve. Duhet të veproj me kujdes, të gjej një ekuilibër të brishtë midis nevojës për një bashkim të fortë kundër osmanëve dhe nevojës për të ruajtur paqen brenda. Një detyrë e vështirë, një ekuilibër i cilin e ruaj me një dorë të fortë dhe një mendje të kthyer.

Pas këtyre takimeve, u tërhoqa në kështjellë, ku qetësia e natës më lejoi të reflektoj. Pamja e Krujës, e ndriçuar nga hëna, ishte madhështore. Por kjo pamje e bukur fsheh shumë shqetësime. Osmanët janë ende një kërcënim i madh. Sulmet e tyre janë të shpeshta, por të shpërndara, sikur të jenë duke pritur momentin e duhur për të goditur me forcë të plotë. Ata e dinë se venecia nuk i jep neve mbështetjen absolute, thjesht një mbështetje të kushtëzuar.

Unë kam humbur shumë luftëtarë të mirë, burra të guximshëm që ranë në betejë për lirinë e kombit tonë. Dhe çdo humbje është një goditje për shpirtin tim. Por unë nuk mund të dorëzohem. Nuk mund ta lejoj vendin tim të bjerë në duart e pushtuesve. Përgjegjësia është e rëndë, por duhet të mbaj kokën lart, për shkak se jam Skënderbeu, dhe ky është betimi im.

Fëmijët e mi të vegjël, Gjon dhe Veli, janë gëzimi i vetëm i jetës sime, një dritë në mes të këtyre errësirave. Ata rriten shpejt, duke më kujtuar se lufta nuk zgjat përjetë. Shpresoj se do të jetojnë në një Shqipëri të lirë, të bashkuar, pa frikën e pushtuesve. Por kjo shpresë është e brishtë, dhe varet nga vendimet që unë marr sot, nesër, dhe çdo ditë që pasojnë.

Një tjetër shqetësim është mungesa e burimeve. Populli jonë ka vuajtur shumë. Dhe pas viteve të luftës, kërkesa për të ushqyer ushtrinë dhe të furnizuar kështjellën është gjithnjë e më e madhe. Duhet të gjej mënyra për të siguruar furnizime, ndoshta duke rritur taksat, por kjo do të shkaktojë pakënaqësi dhe zemërim. Duhet të ekuilibroj nevojat ushtarake me nevojat e popullit.

Një ndjenjë e thellë e vetmisë më mbyt. Kam pak miq të vërtetë, dhe shumica e atyre që janë rreth meje janë të udhëhequr nga interesi, jo besnikëria e pastër. Shpesh ndihem si një luftëtar i vetmuar, i rrethuar nga armiqtë, brenda dhe jashtë. Por kjo vetmi është një peshë që e mbaj me krenari. Sepse vetmia është çmimi që duhet të paguaj për të mbrojtur Shqipërinë.

Dua të shkruaj më shumë, por sytë më lodhen. Ngjarjet e sotme kanë lënë gjurmë të thella në mendjen time. Do të vazhdoj të luftoj, do të vazhdoj të shpresoj, do të vazhdoj të besoj në fatin e Shqipërisë. Por mbi të gjitha, do të vazhdoj të lutem. Lutem për forcë, për mençuri, dhe për një fund të këtyre luftërave të përgjakshme. Ndoshta nesër do të jetë një ditë më e mirë. Ndoshta.